Prezydent podpisał prawo autorskie

Parlament przyjął nowelizację pod koniec lipca. 

Jak poinformowano na stronie prezydenta RP, Andrzej Duda podpisał ustawę w środę 14 sierpnia. To największa zmiana prawa autorskiego od 30 lat. Dostosowuje polski porządek prawny do współczesnych realiów funkcjonowania rynku mediów, kultury i sztuki. W przepisach zapisano m.in. nowe zasady dotyczące godziwego wynagradzania twórców i wykonawców. W obszarze mediów, nowelizacja pozwoli na efektywne funkcjonowanie wydawców w świecie cyfrowym, np. przez pobieranie tantiem od treści dziennikarskich wykorzystywanych przez big techy.

W uzasadnieniu decyzji prezydenta przypomniano, że "aby zrealizować wyżej wymieniony cel ustawodawca znowelizował ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawę z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych".

Jakie zmiany wprowadza nowela prawa autorskiego?

• Możliwość przeprowadzenia mediacji między wydawcami a platformami cyfrowymi w przedmiocie określenia wynagrodzenia za wykorzystywanie treści dziennikarskich
• Tantiemy dla twórców z tytułu wyświetlania filmów i seriali w internecie (tzw. tantiemy ze streamingu)
• Wprowadzenie nowego prawa pokrewnego dla wydawców prasy do cyfrowego korzystania z treści dziennikarskich
• Ujednolicenie zasad odpowiedzialności dostawców usług udostępniania treści online za naruszeń praw autorskich - przeniesienie odpowiedzialności na dostawcę usługi
• Dozwolony użytek na potrzeby naukowe, dydaktyczne i zachowania zbiorów

Ustawa ma wejść w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia, za wyjątkiem przepisów regulujących tantiemy dla twórców. Ustanawiający je art. 1 pkt 21 wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. 

"Cieszę się, że tak ważna ustawa wchodzi w życie. Jednocześnie zapraszam na Forum Prawa Autorskiego, gdzie będziemy dyskutowali o zagadnieniach związanych z regulacją prawa autorskiego cyklicznie – raz na kwartał" - napisała w mediach społecznościowych ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Przypomniała, że "pierwsze z nich zaplanowane jest na 10 września".

"Nowe przepisy przygotowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wspólnie ze stroną społeczną zapewniają twórcom i wykonawcom utworów audiowizualnych, literackich, publicystycznych, naukowych muzycznych i słowno-muzycznych prawo do stosownego wynagrodzenia za udostępnianie ich utworów i wykonań w Internecie" - zapewniła we wpisie Hanna Wróblewska.

Nowelizacja ustawy o prawie autorskim podpisana przez Prezydenta. Polscy twórcy, artyści i wydawcy mogą odetchnąć. Nowe przepisy przygotowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wspólnie ze stroną społeczną zapewniają twórcom i wykonawcom utworów audiowizualnych,…

— Hanna Wróblewska od kultury (@WroblewskaHann) August 16, 2024

Zobacz: Ile tracą wydawcy na tym, że big techy wykorzystują ich treści? Prezes IWP otwarcie: grube miliony

Największa reforma prawa autorskiego od 30 lat

Nowela wdraża do polskiego porządku prawnego dwie dyrektywy PE. Pierwsza z nich, zwana dyrektywą SATCAB II, ma stworzyć warunki umożliwiające szersze rozpowszechnianie w państwach członkowskich programów telewizyjnych i radiowych pochodzących z innych państw członkowskich.

Druga zaś, zwana dyrektywą DSM, była unijną odpowiedzią na wyzwania związane z rozwojem technologii cyfrowych w obszarze prawa autorskiego. Przepisy wprowadzają m.in. nowe formy dozwolonego użytku utworów, przedmiotów praw pokrewnych i baz danych (eksploracja tekstów i danych, zwielokrotnianie dla zachowania zbiorów dziedzictwa kulturowego) oraz istotnie modyfikują formy już istniejące w unijnym prawie (korzystanie z utworów na potrzeby edukacji zdalnej).

Zobacz: Polski oddział Google'a wysłał list do setki senatorów. “Przestrzegamy” 

– Nowelizacja prawa autorskiego została podpisana przez Prezydenta i się z tego faktu cieszymy. Jesteśmy szczególnie zadowoleni z uwzględnienia poprawek ZAiKS-u zapewniających twórcom i twórczyniom prawo do godziwego i odpowiedniego wynagrodzenia. Uczestniczyliśmy zarówno w procesie tworzenia, jak i wdrażania dyrektywy DSM, począwszy od prac koncepcyjnych w Parlamencie Europejskim, które rozpoczęły się 10 lat temu. Nasze wieloletnie starania znalazły odzwierciedlenie w finalnym tekście ustawy. Wprowadzane rozwiązania przyczynią się nie tylko do rozwoju rodzimej kultury na rynku krajowym, ale także wzmocnią pozycję polskich twórców i twórczyń na arenie międzynarodowej – komentuje Karol Kościński, dyrektor ds. licencjonowania, Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.