Euro kozłem ofiarnym kryzysu. Kiedy przyjmie je Polska?

Publiczna dyskusja na temat przyjęcia przez Polskę wspólnej, europejskiej waluty wróciła w połowie grudnia za sprawą wypowiedzi premiera Donalda Tuska. Szef rządu zapowiedział, że będzie do tego przekonywał wszystkich partnerów politycznych.

 – Polski rząd aktywnie uczestniczy w negocjacjach dotyczących unii bankowej, a także Polska zamierza przyjąć pakt fiskalny, a zatem są to działania, które służą silniejszej integracji gospodarczej w UE, a przede wszystkim w strefie euro – mówi Jakub Borowski.

Główny ekonomista Kredyt Banku w tym właśnie upatruje powodów, dla których wrócił dziś temat głębszej integracji Polski z eurostrefą. Niechęć do przyjęcia wspólnej waluty pozostawałaby w głębokim dysonansie z decyzjami czysto politycznymi. Po drugie, przed przyjęciem euro należy przeprowadzić szeroką kampanię społeczną, która rozwiałaby wszelkie ewentualne wątpliwości z tym związane.

Tych nie brakuje, na co wskazują rezultaty badań, sondujących chęć Polaków do przyjęcia europejskiego pieniądza, przeprowadzonych przez Ipsos Observer na zlecenie Ministerstwa Finansów. Wynika z nich, że przeciwne zamianie złotówki na euro jest 56 proc. społeczeństwa. Co trzeci z nas jest za. W ciągu roku odsetek niechętnych europejskiej walucie wzrósł o 3 punkty procentowe.

Wynika to głównie z kłopotów, z jakimi zmaga się dzisiaj strefa euro. Mówi się, że niektóre kraje, takie jak Grecja czy Hiszpania, mogą opuścić jej szeregi. Nierzadkie też są głosy o możliwym rozpadzie całej grupy. Nawet wśród tych polityków, którzy dotąd entuzjastycznie nastawieni byli do pomysłu integracji walutowej, dziś widać sceptycyzm.

 – Wynika to z retoryki, która została przyjęta, zgodnie z którą najpierw trzeba ugasić pożar, potem odbudować dom, a potem dopiero się do niego wchodzić – uważa Borowski.

Problem w tym, że tendencję spadkową poparcia dla euro, której dziś jesteśmy świadkami, może być trudno odwrócić. Niełatwo będzie przekonać większą część społeczeństwa do przyjęcia nowej waluty. Działania rządu, wypowiedzi poszczególnych polityków, przekonujących do korzyści płynących z naszej integracji z eurostrefą, mogą tu okazać się kluczowe.

Przez euro nie zbiedniejemy

Tym bardziej, że jak mówi ekonomista Kredyt Banku, tak naprawdę nie ma się czego bać. Przyjęcie euro nie będzie oznaczało nagłych podwyżek cen na sklepowych półkach. Przykłady takich państw, jak Słowacja, Malta czy Cypr pokazują, że efekt cenowy z tym związany będzie co najwyżej nieznaczny. A nawet w portfelach Polaków powinno zostać więcej pieniędzy.

 – Po wprowadzeniu euro uruchomią się te efekty, na które czekamy i liczymy w związku z integracją monetarną, a więc niższe stopy procentowe, wyeliminowanie zmienności kursu złotego do euro, bo tego kursu już nie będzie, korzystny wpływ na handel – mówi Jakub Borowski dodając, że strefa euro, mimo swoich problemów, wciąż pozostaje gwarantem rozwoju gospodarczego.

Trudno też winić samą walutę za dzisiejszy kryzys gospodarczy w Europie. Pretensje należy kierować wobec rządów tych państw, które nią operowały i operują. Brak skutecznej polityki nadzorczej nad rynkami finansowymi i sektorem bankowym sprawił, że mieliśmy do czynienia z bańką spekulacyjną na rynku nieruchomości. Większość państw, wśród nich m.in. Włochy, znacznie więcej wydawała niż wskazywałyby na to możliwości budżetu.

 – Trudno winić euro za to, że kraje realizowały zbyt luźną politykę fiskalną, niedostosowaną do długookresowych możliwości gospodarki – tłumaczy Borowski. – Euro stało się takim kozłem ofiarnym.

Warto natomiast pamiętać, że przez długi czas przed kryzysem wspólna europejska waluta była czynnikiem, stymulującym rozwój, przyspieszającym wzrost gospodarczy. Przyczyniła się do intensyfikacji wymiany handlowej oraz większej liczby zagranicznych inwestycji bezpośrednich.