Zmiany w przepisach o dietach i innych należnościach za podróże służbowe

Wchodzące w życie 1 marca br. rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej przewiduje, że pracownikowi z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, przysługują: diety, zwrot kosztów przejazdów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, noclegów oraz innych niezbędnych udokumentowanych uzasadnionych wydatków.

Pracownik ma – według nowych przepisów – prawo do zwrotu kosztów przejazdu w wysokości udokumentowanej biletami lub fakturami obejmującymi cenę biletu, wraz ze związanymi z nimi opłatami dodatkowymi, w tym miejscówkami, z uwzględnieniem posiadanej przez pracownika ulgi na dany środek transportu. Na wniosek pracownika pracodawca może wyrazić zgodę na przejazd w podróży krajowej lub podróży zagranicznej samochodem osobowym, motocyklem lub motorowerem niebędącym własnością pracodawcy.

Pracownik ma obowiązek rozliczenia kosztów podróży krajowej lub podróży zagranicznej nie później niż w terminie 14 dni od dnia zakończenia tej podróży.

 – Obowiązujące od 1 marca br. rozporządzenie ministra pracy to zintegrowanie dotychczas dwóch istniejących rozporządzeń, odrębnych dla podróży zagranicznych i krajowych. Do tej pory pracodawcy pracowali na dwóch dokumentach, które były nie do końca spójne. W tej chwili będzie jeden dokument, łatwiejszy do obsługi i do pracy dla pracodawców – mówi mecenas Karolina Stawicka, ekspert prawa pracy z Kancelarii Bird & Bird.

Jedna z największych zmian to wzrost diety za dobę w podroży krajowej, jak też w podróżach zagranicznych.

 – W podróżach krajowych ten wzrost jest mniej więcej o 30 proc. – z 23 na 30 złotych. W zagranicznych podróżach zależy to od państwa. Jest cała tabela państw, która stanowi załącznik do rozporządzenia i każdy pracodawca musi zajrzeć do rozporządzenia i zobaczyć, jaki jest limit na diety, jaki jest limit na zakwaterowanie w poszczególnych państwach – wyjaśnia Karolina Stawicka.

Należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży krajowej (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania służbowego.

 – Między innymi dookreślona została długość trwania doby, za którą przysługuje dieta. Jeżeli pracownik wyjeżdża na wyjazd poniżej 8 godzin, dieta wtedy w ogóle nie obowiązuje. Do tej pory było to niejasne. Powyżej 8 godzin przysługuje dieta w 50 procentach, jeżeli podróż trwa do 12 godzin, a powyżej 12 godzin – przysługuje pełna dieta. Inną konsekwencją podwyższenia limitów diety krajowej dziennej do 30 złotych jest to, że wzrosną również ryczałty komunikacyjny i hotelowy – wyjaśnia Karolina Stawicka.

Rozporządzenie przewiduje też, że za każdą dobę podróży zagranicznej przysługuje dieta w pełnej wysokości. Za niepełną dobę podróży zagranicznej: do 8 godzin – przysługuje 1/3 diety, ponad 8 do 12 godzin – przysługuje 50 proc. diety, ponad 12 godzin – przysługuje dieta w pełnej wysokości.

Ekspertka mówi, że korzyść z nowych przepisów odczują zarówno pracodawcy, jak i pracownicy.

 – Będzie ona dotyczyła przede wszystkim opodatkowania. Ponieważ dieta jest wyższa, pracownik nie będzie musiał płacić podatku do kwoty diety. Będzie miał większą możliwość gospodarowania funduszem, nadal znikomym, który będzie do jego dyspozycji w czasie podróży służbowej. Z kolei dla pracodawcy będzie to wyższy koszt. W związku z tym jego podatek ulegnie obniżeniu – wyjaśnia ekspertka prawa pracy.

Rozporządzenie precyzuje też wiele kwestii, związanych z rozliczaniem należności z tytułu podróży służbowych, które na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów budziły wątpliwości pracodawców i pracowników. Chodzi tu np. o to, czy trzeba wypłacić dietę, jeżeli pracownik miał zapewnione częściowe wyżywienie podczas podroży służbowej. Rozporządzenie przewiduje, że w takim wypadku kwota diety będzie zmniejszana o koszt zapewnionego bezpłatnego wyżywienia, także w przypadku korzystania przez pracownika z usługi hotelarskiej, w ramach której zapewniono wyżywienie.

 – W chwili obecnej rozporządzenie wyraźnie określa, w przypadku częściowego wyżywienia w czasie delegacji, ile dodatkowo należy wypłacić z diet. I tak kwotę diety zmniejsza się o koszt zapewnionego bezpłatnego wyżywienia przyjmując, że każdy posiłek stanowi odpowiednio: śniadanie – 25 proc. diety, obiad – 50 proc. diety, kolacja – 25 proc. diety. Czyli pracownik ma szansę uzupełnienia w diecie ponad to, co będzie miał zagwarantowane – tłumaczy ekspertka.

Do rozliczenia kosztów podróży pracownik będzie musiał dołączyć dokumenty, np. rachunki, faktury lub bilety potwierdzające poszczególne wydatki; nie dotyczy to diet oraz wydatków objętych ryczałtami. Jeżeli przedstawienie dokumentu nie będzie możliwe, pracownik złoży pisemne oświadczenie o dokonanym wydatku i przyczynach braku jego udokumentowania.