Ludzie z IT mają problem z cyfrową równowagą. Uzależnienie od social mediów i gier online

Według szacunków CISCO średnia liczba urządzeń podłączonych do sieci wzrosła z 2,4 w 2018 roku do 3,6 w 2023 roku (na osobę). Coraz częściej styczność z urządzeniami cyfrowymi mają najmłodsze osoby – są one reprezentantami tzw. iGen, a nawet Generacji Smartfona, czyli osób dorastających z urządzeniami niemal od kołyski. W raporcie Pew Research Center około 44 proc. badanych rodziców dzieci poniżej 11 roku życia twierdzi, że ich dziecko regularnie korzysta ze smartfona, komputera, tabletu lub konsoli do gier.

Brak równowagi

Ponad 2/3 badanych przez the:protocol ocenia, że rozwiązania cyfrowe mają coraz większy wpływ na zdrowie psychiczne dorosłych Polek i Polaków. Co więcej, tylko nieco ponad połowa respondentów i respondentek uważa, że wystarczająco dbają o odpowiedni umiar i równowagę w korzystaniu z technologii w życiu prywatnym. 
Nieco lepsze, ale wciąż alarmujące, są opinie o digital wellbeingu w pracy. O swojej odpowiedniej dbałości o cyforwy dobrostan podczas wykonywania obowiązków jest przekonanych 55 proc. pytanych osób. Zagrożenia związane z utratą równowagi cyfrowej dotyczą nas więc zarówno w czasie prywatnym, jak i przy wykonywaniu obowiązków służbowych.

Jak pokazuje raport „Cyfrowy ślad ekologii”, wyzwania związane z wpływem technologii na dobrostan dotyczą szczególnie specjalistek i specjalistów IT. Problemy z zachowaniem umiaru jako „częste” lub „bardzo częste” opisuje 20 proc. badanych. W innych zawodach to 18 proc. Utrzymanie cyfrowej równowagi jako kłopot występujący „czasem” ocenia odpowiednio 64 proc. i 56 proc.respondentów i respondentek. 

Aż 49 proc. badanych z tej grupy przyznaje, że w czasie wolnym większość czasu relaksuje się, wykorzystując komputer czy smartfon. Jednocześnie identyczny odsetek deklaruje, że stara się ograniczać wykorzystanie urządzeń w czasie prywatnym. 

Uzależnieni od social mediów i gier online

Badane przez the:protocol kobiety częściej od mężczyzn wskazywały na posiadanie w najbliższym otoczeniu osoby nadużywającej mediów społecznościowych (50 proc.). Natomiast respondentki i respondenci z Generacji Z (18–24 lata) wyraźnie najczęściej ze wszystkich grup identyfikują wśród znajomych osoby uzależnione od gier online (51 proc.), aplikacji mobilnych (33 proc.), wiadomości i portali online.

O ile badane Polki i Polacy często doszukują się uzależnienia od technologii wśród znajomych, o tyle rzadziej są skłonni dostrzegać je u siebie samych. Choć odsetki respondentek i respondentów są w tym przypadku mniejsze, wciąż jednak w wielu dziedzinach jako nadużywających technologii określa siebie od 1/5 do nawet 1/3 pytanych.

Badane osoby uznają za urządzenia i rozwiązania cyfrowe, których używają za często: social media i smartfony (po 33 proc . badanych) oraz aplikacje mobilne (30 proc.). Na kolejnych miejscach znalazły się laptopy (24 proc.) i komunikatory (20 proc.). Tylko mniej niż co czwarta badana osoba uważa, że nie grozi jej przedawkowanie żadnego urządzenia czy rozwiązania.

Także w tym aspekcie grupa IT wyróżnia się pod paroma względami. O ile odsetek nadużywających w przypadku social mediów jest identyczny, jak dla ogółu, a od smartfonów czują się rzadziej uzależnieni niż reszty badanych, o tyle w przypadku wszystkich innych urządzeń i rozwiązań cyfrowych odsetek nadużywających jest w tej grupie wyższy.

Sposoby na cyfrowy detoks

Wzrost wykorzystania technologii w codziennym życiu to część naturalnych procesów związanych ze zmianami cyfrowymi. Z taką opinią zgadza się 63 proc. respondentek i respondentów. Najczęściej tego typu opinię wyrażały najstarsze przebadane osoby, czyli grupa wiekowa 45–65 (67 proc.). Najrzadziej zaś reprezentantki i reprezentanci Generacji Y, czyli między 25 i 34 rokiem życia (60 proc.).

Wśród pracowniczek i pracowników IT do najczęściej wymienianych sposobów osiągania cyfrowej równowagi należą: życie rodzinne (41 proc.), spotkania z przyjaciółmi (37 proc.), uprawianie sportu (37 proc.), czytanie książek lub prasy (36 proc.), a także uprawianie hobby (35 proc.). Wśród osób spoza świata technologii dużo bardziej popularne jest spędzanie czasu z rodziną (57 proc.) i „analogowe” czytanie (44 proc.), za to rzadziej od badanych w sektorze IT, deklarują oni uprawianie sportu (31 proc.) czy hobby (26 proc.). Warto zauważyć, że wśród przedstawicielek i przedstawicieli sektora IT wyraźnie częściej dostrzec można osoby, które dbają o cyfrową równowagę, inwestując czas w edukację i rozwój personalny (17 proc.).

Raport „Cyfrowy ślad technologii” został oparty na wynikach badania, przeprowadzonego przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie the:protocol między grudniem 2022 roku i styczniem 2023 roku. Kalkulacje śladu cyfrowego przygotowane zostały przez firmę Plan Be Eco na podstawie wyników badania. Pomiar przeprowadzono metodą CAWI (profesjonalnego formularza online) na grupie 742 respondentów w wieku 18-65 lat posiadających pracę. W próbie badawczej uwzględniona została grupa 311 pracowników i pracownic branży IT, w której znalazły się m. in role w obszarach: programowania, testowania, project managementu, projektowania i obsługi sieci komputerowych.